ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας

Θεατρικό εργαστήρι για παιδιά και εφήβους του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας

29.8.2019

Το θεατρικό εργαστήρι για παιδιά και εφήβους του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας λειτουργεί φέτος για όγδοο χρόνο. Μέσα από το θεατρικό παιχνίδι, τη μίμηση, τη παντομίμα, το εκπαιδευτικό δράμα, τις ασκήσεις (ρυθμού,εμπιστοσύνης, παρατηρητικότητας, μνήμης, αισθήσεων, φαντασίας, επικοινωνίας, συνεργασίας), τη σωματική έκφραση, την εξάσκηση φωνής- λόγου, τις μουσικοκινητικές ασκήσεις, τα παιχνίδια ρόλων, τους αυτοσχεδιασμούς, και τις δραματοποιήσεις  το παιδί έρχεται σε επαφή με τον  εσωτερικό του κόσμο, αλλά και το περιβάλλον του. Εκφράζεται και διοχετεύει δημιουργικά την ενέργεια του, ενώ παράλληλα ενδυναμώνεται η αίσθηση της ομαδικότητας και ενισχύεται η σκέψη του, τα συναισθήματά του και κυρίως η φαντασία του!           
  Το παιδί καταφέρνει να εξωτερικεύει τις προσωπικές του εμπειρίες, ιδέες και συναισθήματα σε ποικίλες εκφραστικές μορφές, αλλά και να εκφράζει ελεύθερα και αβίαστα τον ψυχικό του κόσμο και την προσωπική του άποψη.  Στόχος μας να μπορέσουν τα παιδιά μέσα από  βιωματικές δραστηριότητες να ανακαλύψουν τον εαυτό τους και να καλλιεργήσουν δεξιότητες επικοινωνίας και συνεργασίας, αλλά και να εκτονώσουν την ενεργητικότητά τους με έναν δημιουργικό και  πολύ διασκεδαστικό  τρόπο με σταθερό μας άξονα το θέατρο.
Γενικός στόχος της διδασκαλίας είναι οι συμμετέχοντες- μαθητές να επιτύχουν τα εξής:                                                                                                                             
• Να αγαπήσουν τη θεατρική τέχνη μέσω της συμμετοχής. Να αποκτήσουν την εμπειρία της ομαδικής εργασίας και να νιώσουν τη χαρά του παιχνιδιού, της επικοινωνίας, της συνεργασίας και της ομαδικής δημιουργίας με άτομα της ίδιας ηλικίας. Να κατακτήσουν τον έλεγχο του σώματός τους, των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς τους.                 
•   Να παρατηρούν, να βλέπουν, ν' ακούν και ν' απαντούν, να κατανοούν και να γίνονται κατανοητά μέσα από λεκτικούς και μη λεκτικούς τρόπους επικοινωνίας.
• Να αναπτύξουν την συναισθηματική και νοητική τους νοημοσύνη, αποκτώντας ικανότητα έκφρασης, ενεργοποίησης της φαντασίας και αυτοπεποίθηση μέσω της δημιουργίας. Να βιώσουν την ¨ενσυναίσθηση¨ - δηλαδή, την ικανότητα του ατόμου να μπαίνει στη θέση κάποιου άλλου ανθρώπου,  να κρίνει και να εμπλέκεται συναισθηματικά μαζί του- , κύρια λειτουργία του ρόλου, ως έναν τρόπο να αποκτήσουν αυτογνωσία και να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι.
• Να αντιληφθούν το θέατρο ως ένα σύστημα συντελεστών, όπου ο καθένας είναι επιφορτισμένος με ένα ζωτικό ρόλο ισότιμης αξίας για την επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου, της παράστασης. 
• Να αποκτήσουν ευρύτερη καλλιτεχνική παιδεία ως ενεργοί πολίτες και κριτικοί θεατές.
 
Τα τμήματα μας χωρίζονται ηλικιακά και θεματικά ως εξής:
18 Τμήματα:
• Γονείς & βρέφη 2- 3,5ετών,
• 3-4ετών, 4-5ετών, 5-6ετών, 6-8ετών, 8- 10ετών,
• 10- 12ετών, έφηβοι Α΄ κ Β΄ Γυμνασίου, Έφηβοι Γ΄ Γυμνασίου- Α΄ και Β΄ Λυκείου, Έφηβοι Β΄ και Γ΄ Λυκείου- Απόφοιτοι Λυκείου,
• Τμήμα Παρουσίασης θεατρικής δημιουργίας εφήβων, 
• Τμήμα δημιουργικής γραφής θεατρικού κειμένου άνω των 10 ετών,
• Παραμυθομαγειρέματα για παιδιά 5- 10 ετών (Σάββατα απόγευμα),
• Τμήμα Γονέων, 
• Επιμορφωτικά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς
Η διάρκεια των μαθημάτων είναι αντίστοιχη των ηλικιών και της ικανότητας των παιδιών να συγκεντρώνονται σε μια δραστηριότητα (κυμαίνεται από 1 έως 2ώρες) όπως και το όριο συμμετεχόντων ώστε να μπορεί να λειτουργήσει παραγωγικά η βιωματική διαδικασία (κυμαίνεται από 12 έως 25 παιδιά).  
 
Πιο αναλυτικά:
 
 
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΓΙΑ ΒΡΕΦΗ  2 - 3,5 ΕΤΩΝ ΜΕ ΤΟΝ ΓΟΝΕΑ ΤΟΥΣ
 
Στο εργαστήρι αυτό, δίνεται στα παιδιά η δυνατότητα να αναπτύξουν τις κινητικές και νοητικές τους ικανότητες. Με πολλή φαντασία, χορό, μουσική, τραγούδια, παραμύθια και παιχνίδια, μπορούν να νιώσουν συναισθήματα, να εκφραστούν και να επικοινωνήσουν, μέσα από μια καινούρια γλώσσα.
Οι γονείς είναι πάντα έτοιμοι και πρόθυμοι, να ενθαρρύνουν τα μικρά παιδιά τους, να παίξουν μαζί τους και ενισχύσουν τις σχέσεις δημιουργίας μεταξύ των μελών της ομάδας,
Τα παιδιά μαζί με τους γονείς τους, μοιράζονται τη χαρά της ανάπτυξης σχέσεων και ισχυρών συναισθηματικών δεσμών, μέσα από πολλές αγκαλιές και ιδιαίτερες στιγμές.
 
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ
ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
Στο εργαστήρι αυτό, το παιχνίδι είναι η πιο σημαντική δραστηριότητα του παιδιού και η ευχαρίστηση, αποτελεί το κυριότερο και πρωταρχικό στοιχείο για τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας. Τα παιχνίδια προκύπτουν μέσα από ποικίλες δράσεις θεατρικού παιχνιδιού, μουσικοκινητικής αγωγής και δημιουργικής κίνησης.
Τα θέματα των δραστηριοτήτων στο εργαστήρι μας, έχουν να κάνουν με τη φύση που μας περιβάλλει και αποτελεί πηγή έμπνευσης, για μικρούς και μεγάλους.
Οι μικροί μας φίλοι απελευθερώνουν τα συναισθήματά τους, εκφράζονται δημιουργικά και εξωτερικεύουν τις δυσκολίες και τους φόβους τους. Μέσα από τα παιχνίδια ρόλων και μεταμόρφωσης, με πολύ ρυθμό, μουσική, χορό, τραγούδια, αυτοσχεδιασμούς και ιστορίες τα παιδιά ανακαλύπτουν τη χαρά της ελευθερίας και της ανάπτυξης σχέσεων και δεσμών με τα άλλα μέλη της ομάδας.
Τα χελιδόνια σε λίγες μέρες ξεκινούν το ταξίδι τους σε πιο ζεστές χώρες, να φτιάξουν τις φωλιές τους, να παίξουν και να τραγουδήσουν το σκοπό της ζωής. Τα παιδιά κ αυτά με τη σειρά τους, ανοίγουν τα φτερά τους να πετάξουν σαν τα χελιδόνια σε ζεστές φωλιές και αγκαλιές, να κάνουν νέους φίλους και σταδιακά να ζήσουν τις νέες εμπειρίες, που οδηγούν στο σκοπό της ζωής.
Τα χαμόγελα των παιδιών, οι αγκαλιές τους και τα χάδια τους, είναι η πιο συγκινητική στιγμή και μια σημαντική επίτευξη του στόχου του εργαστηρίου της έκφρασης και δημιουργίας.
 
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΓΟΝΕΩΝ
To Θεατρικό Εργαστήρι για παιδιά και εφήβους του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας υλοποιεί βιωματικά εργαστήρια για γονείς που έχουν το ενδιαφέρον και την περιέργεια να περάσουν τις πόρτες μας για να γευτούν τους καρπούς των προσπαθειών μας.  Η  ιδέα  αυτή  γεννήθηκε μέσα  από  προσκλήσεις και ιδέες των  ίδιων  των γονιών  και ζωντάνεψε με την ένθερμη συμμετοχή τους. Οι   γονείς   στα εργαστήρια   αυτά   προσκαλούνται   να   παίξουν,   να επικοινωνήσουν, να εκφραστούν και να διερωτηθούν για ζητήματα που τους αφορούν, δημιουργώντας μια συνθήκη ευκαιρίας όπου μαθαίνουν ο ένας από τον άλλο, με μέσο τη χαρά και σκοπό τη συνεξέλιξη!
Τα σεμινάρια ενσωματώνονται πλήρως στη φιλοσοφία του Θεατρικού Εργαστηρίου και αποτελούν προσομοιώσεις λειτουργίας των ομάδων των παιδιών και των εφήβων που φιλοξενεί. Σκιαγραφούμε τα όνειρά μας και με αυτά ως αφετηρία δουλεύουμε πάνω στις ευχές μας και τις προσδοκίες μας για τα παιδιά μας, ανακαλύπτουμε τις υπερδυνάμεις μας και τον τρόπο που επιδρούν στις ζωές μας, αναστοχαζόμαστε για τον τρόπο που επικοινωνούμε και με αφορμή αυτό παίζουμε πολύ, διασκεδάζουμε και θα συγκατασκευάζουμε έναν χώρο μεταβατικό όπου συναντιώμαστε με τους "μικρούς" μας εαυτούς και ανακαλύπτουμε τους "μεγάλους μας" εαυτούς μας στο τώρα.
 
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ 
Κάθε γεγονός της ζωής μας,  συναίσθημα,  φαντασία, εικόνα ή και λέξη  μπορούμε να το κάνουμε θέατρο. Από τη  στιγμή,  λοιπόν,  που κάποιος με ευχαρίστηση εκφράζεται είτε με κίνηση είτε με  λόγο, είτε και με τα δυο, η δραστηριότητα αυτή λέγεται θεατρικό παιχνίδι.
Αν το θέατρο είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας, τότε όταν το μεταφέρουμε σε ένα παιδί σαν γνώση μέσα από το παιχνίδι, του προσφέρουμε ολόκληρο τον κόσμο! Διευρύνουμε τις γνώσεις του για τον άνθρωπο και την ψυχή του!
Στο θεατρικό παιχνίδι δίνουμε στο παιδί ευκαιρίες να εκφραστεί δημιουργικά, να πει τις ιδέες τους, να εφεύρει μια ιστορία, να δημιουργήσει ένα παραμύθι, να συζητήσει, ν’ αποφασίσει, να δώσει διάφορες λύσεις στην ιστορία του, η οποία έχει την ευελιξία να διαμορφώνεται συνεχώς.  Μέσα από τη διασκεδαστική λειτουργία του οργανωμένου παιχνιδιού, το παιδί γνωρίζει και οξύνει την έννοια της συνεργασίας, της ομαδικότητας και την εφευρετικότητας. Μαθαίνει να σέβεται τους φίλους του, να διεκδικεί την ελευθερία του, να αντιλαμβάνεται τη δύναμη του συνόλου.
Με τη βοήθεια απλών ασκήσεων αντιλαμβάνεται το σώμα του και τη σχέση του με τον χώρο και τον χρόνο. Αναπτύσσει την φαντασία του και τη χρησιμοποιεί δημιουργικά. Αντιλαμβάνεται την έννοια του ρόλου και θέτει τα όριά του. Βελτιώνει την ψυχοκινητική του έκφραση και δραστηριοποιείται.  Αναπτύσσει πολλαπλές δεξιότητες. Αντιλαμβάνεται  θεατρικές έννοιες ή ακόμα και τις ανακαλύπτει. Εξελίσσει την επικοινωνία εντός της ομάδας, συν-κοινωνεί και αναπτύσσει κώδικες, όπου ο λόγος δεν είναι απαραίτητος.  Έρχεται σε επαφή με τις αισθήσεις του και τις κωδικοποιεί με βάση το περιβάλλον του.  Γνωρίζει στοιχεία του κόσμου (κινήσεις, ήχους, μεγέθη, ποιότητες, αισθήσεις) και δημιουργεί εικόνες και μικρά δρώμενα. Το μικρότερο παιδί, μέσα από τη διαδικασία επίλυσης προβλημάτων, (π.χ. ο λύκος των παραμυθιών είναι πάντα κακός; μπορούμε να τον συγχωρήσουμε; πώς μπορεί να συμφιλιωθεί με την κοινωνία των ζώων;) κρίνει και αποκτά το θάρρος της γνώμης του. Το ντροπαλό παιδί αποκτά αυτοπεποίθηση, το αδύναμο παίρνει δύναμη και το αδικημένο διεκδικεί το δίκιο του.
Η προσωπικότητά του διαμορφώνεται και είναι καλή ευκαιρία μέσα από το παιχνίδι, τα παραμύθια και τις ιστορίες που τα ίδιο πλάθει, να ερευνήσει στοιχεία χαρακτήρων που θα μπορούσε να αποφύγει στην πορεία της ζωή του π.χ. ρατσισμός, βία, εγωισμός, φιλαργυρία, εξαρτήσεις, απομόνωση κ.α.
Με τη θεατρική δράση του δίνεται η ευκαιρία να φανταστεί τον εαυτό του σαν τον άλλο, να προσπαθεί να βρει τον εαυτό του μέσα στον άλλο και μέσα απ’ όλα αυτά να αναγνωρίσει και να γνωρίσει τον εαυτό του. Υποδυόμενο ρόλους το παιδί μπορεί να ανακαλύψει μια πιο σύνθετη γκάμα εαυτών! Ο Αριστοτέλης το αποκαλούσε ¨αλληλοπαθητική¨. Είναι η διαδικασία κατά την οποία παίζεις τον ρόλο του άλλου, υποδύεσαι αυτό που δεν είσαι και δε βιώνεις στη ζωή σου. Έτσι μπαίνεις στη θέση του, τον κατανοείς και κάνεις μια πρόβα, μια δοκιμή στη ζωή, ανακαλύπτοντας ένα κομμάτι του εαυτού σου. 
Αντίστοιχα στην ¨ομοιοπαθητική¨ μπορεί να παίξει κάτι που έχει βιώσει το ίδιο, να το αλλάξει, να το μετασχηματίσει, να το κρίνει, να ανακαλύψει τις πολλαπλές υποκειμενικότητές του και να ξαναβρεί τον εαυτό του.                                                       Το παιδί βιώνει τη μετασχηματιστική δύναμη του θεάτρου πρώτα στον ίδιο του τον εαυτό.
Στόχος του θεατρικού παιχνιδιού είναι πρωταρχικά το παιδί να βιώσει τη χαρά του οργανωμένου παιχνιδιού, να κοινωνικοποιηθεί και παράλληλα να γνωρίσει τις πολλαπλές ιδιότητες και χρήσεις του σώματός του, με κυριότερη αυτή της επικοινωνίας. Να αντιληφθεί τις ¨μαγικές¨ ιδιότητες του θεάτρου, να εμπλουτίσει τον χαρακτήρα του και να αντιληφθεί τη δύναμή του να αλλάξει τα άσχημα του κόσμου.
Φτάνοντας έτσι ενδυναμωμένο στην εφηβική ηλικία όπου οι εσωτερικές συγκρούσεις και η αναζήτηση του ¨εγώ¨ κυριαρχούν. Πολύτιμο εργαλείο το θέατρο στους εφήβους! Μέσα από δημιουργικές διαδικασίες γεμάτες ενέργεια και διάθεση ενσυναίσθησης ο έφηβος μέσα από το θέατρο βρίσκει τον καθρέφτη του εαυτού του και του κόσμου. Βιώνει εμπειρίες σε επίπεδα αισθητικά, υπαρξιακά, ηθικά και με τη δύναμη της ομάδας τα αναλύει και τα διαχειρίζεται. Αναπτύσσει έμμεσα αισθητικές προτιμήσεις προς το ωραίο και το αγαθό, προς τη λεπτή αίσθηση και την σημασία του ουσιαστικού.
Επιπρόσθετα, η δημιουργία μιας θεατρικής παράστασης συντελεί στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων, των ευαισθησιών και ικανοτήτων εκείνων που διαθέτουν οι εμψυχωτές και οι συμμετέχοντες που συνεργάζονται για την πραγματοποίηση του κοινού αποτελέσματος. Με αυτό τον τρόπο συντελούνται σημαντικές και πολυδιάστατες διεργασίες (πρωτοβουλία, στοχοθεσία, συγκέντρωση, ενσυναίσθηση, σεβασμός, ισότητα,  συνεργασία, αλληλοβοήθεια, εγρήγορση, υπευθυνότητα, ανάπτυξη ενδιαφερόντων, αυτοπεποίθηση, συνέπεια, δημιουργικότητα).
Το θέατρο αποτελεί ένα εξαιρετικό παιδαγωγικό και εκπαιδευτικό εργαλείο αν τύχει σωστού και καταρτισμένου παιδαγωγικού χειρισμού. Ο ρόλος του εμψυχωτή- εκπαιδευτικού είναι καθοριστικός. Οφείλει να τίθεται στη διάθεση της ομάδας, να την εμπνέει, να τις δίνει μεθόδους έκφρασης και δημιουργίας, να θέτει ζητήματα προς επίλυση και όχι να τα επιλύει μόνος του, να δίνει δυνατότητα να εκφράζονται οι απόψεις και όχι να επιβάλει τις δικές του, να προωθεί την επικοινωνία μέσα σε ένα πνεύμα δημοκρατίας, σεβασμού και ισότητας.
Ο Augusto Boal επισημαίνει πως το θέατρο μπορεί να ενδυναμώσει αλλά και να αποδυναμώσει. Μπορεί να μεγεθύνει αλλά και να διχοτομεί. Είναι τηλεσκοπικό γιατί φέρνει κοντά αυτό που είναι μακριά και μεγαλώνει αυτό που είναι μικρό. Αυτά τα χαρακτηριστικά του αισθητικού χώρου δίνουν στο θέατρο τη δύναμή του.
Το παιδί μέσα από το θέατρο μπορεί πιο καθαρά να βλέπει τα άσχημα του κόσμου και να λένε με θάρρος και συνείδηση:    
¨Θα φτιάξω μια εικόνα του κόσμου, όπως εγώ τη θέλω!¨                                                    
Και αυτό είναι ενδυνάμωση ενεργού πολίτη!
 
 
Γιατί το παιδί μου να ασχοληθεί με τη βιωματική διαδικασία του θεάτρου;
Ο Winnicott το 1979, ασχολήθηκε με το ανθρώπινο όν, όταν παίζει. Σύμφωνα με την άποψή του ότι μόνο το παιχνίδι δίνει τη δυνατότητα πραγμάτωσης στον άνθρωπο. Τόσο ο ενήλικας όσο και το παιδί, έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν τη δημιουργική συναίσθηση. Η δεξιότητα αυτή είναι που στη συνέχεια μας προσφέρει βαθιά ικανοποίηση για την κατανόηση και εκτίμηση της αξίας της ίδιας της ζωής. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα υπάρχει διάχυτη η συσχέτιση κοινωνικής υγείας και θεάτρου. Ο Evreinov από το 1927 ήδη τόνισε τη σπουδαιότητα του θεάτρου σε ανάγκη ζωτικότητας για τον άνθρωπο αφού την εξίσωσε με την τροφή, το νερό, τον αέρα και τον έρωτα.  Η συσχέτισή του με την υγεία συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας στις κοινωνικές, ψυχιατρικές, παιδαγωγικές επιστήμες συμπεραίνοντας, παρόλες τις διαφορετικές θεωρήσεις, πως η βιωματική διαδικασία του θεάτρου εκτός από αναψυχή αποτελεί σημαντικό στοιχείο διατήρησης και ακόμα αποκατάστασης της υγείας.
Η Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση άλλωστε αποτελεί σπουδαίο μέσο για την ¨ενίσχυση δεξιοτήτων ανοχής αντιφάσεων¨ σύμφωνα με τον Γεωργογιάννη. Την αμοιβαία ανοχή σύμφωνα με την οποία το άτομο αντέχει τη δυσαρέσκεια  που του δημιουργεί η επαφή του με το διαφορετικό. Ο χαρακτήρας συλλογικότητας της ΔΤΕ, αλληλεπίδρασης, συνδημιουργίας και συναισθηματικής αποφόρτισης την καθιστά πολύτιμο εργαλείο ενσωμάτωσης και πρόληψης του εκπαιδευτικού αποκλεισμού, αφού καταφέρνει να οδηγήσει στην δημιουργική εκτόνωση της έντασης, σε κάποιες περιπτώσεις συναντάται αλληλοσύγκρουση αναγκών μεταξύ των αλληλεπιδρώντων μαθητών.  Τα παιδιά της μη κυρίαρχης ομάδας μέσα από τα παιχνίδια και τις δράσεις, νιώθουν ότι γίνονται αποδεκτά γι’ αυτό που είναι. Με αυτό τον τρόπο ενισχύεται η αυτοεικόνα τους και διευκολύνεται η κοινωνική τους προσαρμογή.
Η ΔΤΕ άλλωστε, δίνει την απάντησή της στην υπέρβαση της «παιδαγωγίζουσας» αντίληψης για τη θεατρική δημιουργία στο σχολείο, που αναπόφευκτα οδηγεί στη «σχολειοποίηση» του θεάτρου και θέτει όρια στην ελεύθερη καλλιτεχνική έκφραση των παιδιών και η υπέρβαση της αισθητικο - καλλιτεχνικής δημιουργίας, που είναι απολύτως κατευθυνόμενη και χρησιμοποιεί τους μαθητές ως φερέφωνα καλλιτεχνικών οραμάτων των εκπαιδευτικών.
Στόχοι της η ανάδειξη του θεάτρου ως πλαισίου διαπολιτισμικής αγωγής και ευρύτερης παιδείας των μαθητών. Χώρου συνάντησης προσωπικοτήτων, ετεροτήτων και ουσιαστικής αποδοχής και αλληλεπίδρασης. Η παροχή της συντελείται με τρόπο συμβατό προς την παιδαγωγική, τη ψυχολογία και τη θεατρολογία και οδηγεί στην ανάπτυξη πολύτιμων δεξιοτήτων. 
        Γιούλη Δούβου, θεατροπαιδαγωγός. 
Υπεύθυνη Θεατρικού Εργαστηρίου για παιδιά & εφήβους.
MA: Δραματική Τέχνη και οι Παραστατικές Τέχνες στην Εκπαίδευση και στη Δια Βίου Μάθηση.